De Keuken Vitamine ABC

Vitamine B12, deel 1

 
Deze tekst is gepubliceerd in de Volkskrant van 1 november 1998

In eerdere afleveringen lepelden we wat wetenswaardigheden op over de vitamines A en B1 tot en met B7. Over de laatstgeborene van de familie B, cobalamine of B12, is veel te vertellen.

Cobalamine zorgt onder andere voor de aanmaak van beenmerg en rode bloedlichaampjes. De vitamine is net als de overige B's in water oplosbaar. Toch kan ons lichaam hiervan een voorraadje opslaan. Een tekort, ontstaan door bijvoorbeeld veranderde eetgewoonten, wordt dan ook vaak pas na een jaar of vier zichtbaar. Het uit zich in een afname van de weerstand tegen ziekten, slechte spijsvertering, geheugenverlies en dementie. Omdat cobalamine vooral voorkomt in producten van dierlijke oorsprong, kunnen veganisten en volgers van andere dieten waarbinnen het gebruik van dierlijke producten niet is toegestaan makkelijk een tekort oplopen. Ook mensen met bloedarmoede moeten hun cobalamine in de gaten houden. Rijk aan vitamine B12 zijn: eieren, zuivelproducten, vis en lever.

Een pond hiervan -en dan rauw- werd tot in de jaren twintig voorgeschreven aan mensen met een bepaalde vorm van bloedarmoede. Voor hun onderzoek hiernaar ontvingen de onderzoekers Minot, Murphy en Whipple in 1934 de Nobelprijs voor geneeskunde. Ze wisten dat iets in rauwe lever bij deze bloedarmoede een rol speelde, maar niet wat. Pas in 1948 werd de stof cobalamine geïsoleerd en toegevoegd aan de vitamine B-familie. Vanaf dat moment hoefden de patiënten niet langer slijmerige, onsmakelijke rauwe lever te verorberen en kon volstaan worden met een vitaminesupplement.

In een volgende aflevering komen we terug op deze vitamine, maar nu eerst een cobalamine-rijk recept, oorspronkelijk Welsh, waarin vis in melk gekookt wordt.

Top

Berwi Gwyniedyn mewn Llaeth

Nodig voor vier personen: een stuk zalmforel van 700 gram, ongeveer een liter melk, een beetje zout, het groen van een venkelknol en 2 tot 3 dl crème fraîche. De hoeveelheid melk is een beetje afhankelijk van de vorm van de pan. De vis moet net onder staan.

Snij het venkelgroen fijn. Doe de vis in de pan, giet er zoveel melk op dat de vis bedekt is, haal de vis er weer uit en breng de melk aan de kook. Voeg een beetje zout toe en laat de vis rustig in de kokende melk zakken. Doe het venkelgroen erbij en breng het geheel weer aan de kook. Laat de vis vervolgens 30 tot 50 minuten zachtjes koken, afhankelijk van de dikte, totdat hij gaar is. Vis hem dan uit de pan, snij hem in vier gelijke stukken en serveer met de crème fraîche. Lekker met een groene salade en gebakken aardappels. Kan ook koud gegeten worden.

© de Volkskrant - Elsje de Ruijter
  • Vitamine A
  • Vitamine B
  • Vitamine B1 & B2
  • Vitamine B3
  • Vitamine B6
  • Vitamine B12 (1)
  • Vitamine B12 (2)
  • Vitamine C
  • Vitamine D
  • Vitamine E (1)
  • Vitamine E (2)
  • Vitamine K
  • Boeken over vitaminen
  •   Top